Pryzmat

Symplex Komplex – Berlin

Jedną z głównych cech charakterystycznych dla artystycznego projektu o nazwie Symplex Komplex jest jego nieustający rozwój. Koncepcja dotycząca przestrzeni, stworzona przez prof. Jerzego Olka i prof. Witolda Szymańskiego znajduje uznanie wielu artystów, którzy w kolejnych edycjach dołączają do tego projektu, pokazując w swych pracach własne przemyślenia, wizje i teorie dotyczące tego tematu. Kolejne miejsca prezentacji Symplex Komplexu ujawniają jego nowe, nieznane dotąd oblicza poprzez asymilację dokonań artystów zaproszonych przez autorów i pokazanie całości w nowej przestrzeni ekspozycyjnej. Entuzjazm, jaki towarzyszył instalacji wystawy na Uniwersytecie Sztuki w Berlinie był naturalny i wynikał z potrzeby mówienia o zjawisku dotyczącym w równym stopniu wszystkich, bez względu na rodzaj percepcji w jego fizycznych aspektach, jak i postrzegania przestrzeni ludzkiego umysłu z całą jego wielowymiarowością.
Atmosfera Berlina z jego przestronną zabudową, poczynając od historycznych, monumentalnych budowli, aż po wspaniałą stylistycznie nowoczesną architekturę, rytm miasta, w którym nie ma korków, w którym nie ma pośpiechu, ludzie życzliwi, zadowoleni, jakby pozbawieni trudów życia. To wszystko przełożyło się na proces tworzenia ekspozycji w przestronnym pomieszczeniu Uniwersytetu Sztuki w pomieszczeniu o ogromnej powierzchni wystawienniczej i bardzo dobrze przemyślanym sposobie oświetlenia.
Zadanie polegało na rozmieszczeniu prac osiemdziesięciu siedmiu artystów z wielu państw Europy i Australii. System, który przyjął J. Olek nadał nowego wymiaru przestrzennego pracom rozmieszczonym w grupach zawierających wspólne cechy. Poszczególne zestawy prac opracowane według wcześniej przyjętej koncepcji, utworzyły napięcia formalne, wzajemne relacje wprowadzając widza w coraz to nowe przestrzenie bez konieczności opuszczania poprzednich. Podczas montażu trwającego trzy dni ze zdumieniem przyglądałem się powstającej wielopoziomowej konstrukcji Symplex Komplexu. Każda praca poświęcona temu samemu zagadnieniu posiada swoją jednostkową siłę przekazu. Zestawione ze sobą w przyjętej kombinacji otwierają przed widzem nowe obszary przestrzeni, nadając im ogromnej mocy poruszającej wyobraźnię. Niektóre dzieła powstawały w sali wystawienniczej bezpośrednio przed wernisażem i miały charakter jednorazowej ekspozycji. Interesującą kompozycję tekstylną pt. „zero-gravity-net no.5” stworzyła niemiecka artystka Irena Anton. W. Szymański zajmujący się problematyką anamorfoz wykonał wraz z Maciejem Rytlem rzut anamorficzny elementu przestrzennego w narożniku dwóch ścian. Rysunek J. Olka wykonany bezpośrednio na ścianie odnosił się do wielowymiarowości w przestrzeni. Niezwykłą pracę pokazała Australijka Sara Robson. Umieściła ona w narożniku sali, pomiędzy ścianami szereg krawędziaków w różnych odległościach i pod różnym kątem, zabudowując w ten sposób część przestrzeni. Białe krawędziaki na tle białych ścian tworzyły jednorodną kompozycję plastyczną, przyciągającą widzów oryginalną formą wypowiedzi. Należy podkreślić także wielkie zaangażowanie Gizeli Weiman, kurator wystawy ze strony niemieckiej, która przyczyniła się do organizacji berlińskiej edycji Symplex Komplexu w tak szerokim wymiarze. Bardzo dobrze układała się współpraca z niemieckimi artystami, którzy przygotowali interesujący zestaw prac i uczestniczyli w powstawaniu wystawy.
Czas sprawdzianu nastąpił 01.09.2008r. Wernisaż został poprzedzony wykładem prof. J. Olka dotyczącym zakresu badań nad percepcją ludzkiego wzroku i powstających złudzeń optycznych. Osobny wątek tego wykładu dotyczył łączenia przez artystów wybranych realnych przestrzeni, z elementami abstrakcyjnymi, które w określonych warunkach jawiły się widzowi jako konkretny obiekt, chociaż w rzeczywistości w cale nim nie były. Drugi wykład prof. W. Szymańskiego poświęcony był anamorfozom, jako odbiciom sferycznym walca, stożka i kuli. Prezentacje multimedialne towarzyszące obu wykładom wzbudziły spore zainteresowanie i żałować należy, iż kolejny punkt programu uniemożliwił podjecie szerszej dyskusji. Uczestnicy wykładów przeszli do sali wystawowej, gdzie już czekali zaproszeni goście i wielu sympatyków nowoczesnej sztuki. W imieniu gospodarzy uroczystego otwarcia wystawy dokonał prorektor Uniwersytetu Sztuki prof. Burchard Smitz. Z polskiej strony głos zabrał atasze kulturalny Ambasady Rzeczpospolitej Polskiej w Berlinie dr Sławomir Tryc . Autorzy i kurator dokonali syntezy koncepcji, jaka towarzyszyła im podczas organizacji wystawy, aby przybliżyć przybyłej publiczności zakres problematyki, która kieruje ich twórczymi działaniami. W śród zaproszonych gości była także dziekan Wydziału Architektury PWr prof. Elżbieta Trocka.
Po części oficjalnej dało się zaobserwować w rozmowach kuluarowych poruszenie i zaangażowanie widzów w intelektualną grę zaproponowaną przez autorów, którzy w ten właśnie sposób osiągnęli zamierzony cel.
Wystawa była niepodważalnym sukcesem wszystkich biorących w niej udział artystów, dlatego tym bardziej cieszę się, że mogłem tam zaprezentować swój szklany obiekt przedstawiający wizję wielowymiarowej przestrzeni. Z wielkimi nadziejami patrzę w przyszłość oczekując kolejnych edycji Symplex Komplexu, bo jeśli J. Olek i W. Szymański postawią kolejny progresywny krok na swojej twórczej drodze, to możemy spodziewać się wydarzenia dużej rangi.

Zbyszek Muziewicz